Czy spółka jawna która stała się podatnikiem CIT musi nim pozostać do likwidacji lub wykreślenia z KRS

Obraz Mohamed Hassan z  Pixabay

Spółka jawna jako podatnik CIT

Od 1 stycznia 2021 r. rozszerzony został znacznie krąg podmiotów, do których zastosowanie winny znajdować przepisy Ustawy o CIT. Obok spółek komandytowych, takim podatnikiem mogła się stać także klasyczna spółka jawna.

Przepis art. 1 ust. 3) pkt. 2 Ustawy o CIT wskazywał na warunki, w których dana spółka jawna miała się stać podatnikiem podatku CIT. Zgodnie z jego treścią:

„3. Przepisy ustawy mają również zastosowanie do:

2) spółek jawnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli wspólnikami spółki jawnej nie są wyłącznie osoby fizyczne oraz spółka jawna nie złoży: a) przed rozpoczęciem roku obrotowego informacji, według ustalonego wzoru, o podatnikach podatku dochodowego od osób prawnych oraz o podatnikach podatku dochodowego od osób fizycznych, posiadających, bezpośrednio lub za pośrednictwem podmiotów niebędących podatnikami podatku dochodowego, prawa do udziału w zysku tej spółki, o którym mowa odpowiednio w art. 5 ust. 1 albo o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.2)”.

Przepisy wiązały także opodatkowanie CIT z brakiem aktualizacji ww. informacji w związku ze zmianami w składzie wspólników czy brakiem złożenia informacji w terminie 14 dni licząc od daty wpisu do KRS nowej spółki jawnej lub spółki powstałej z przekształcenia.

Z przepisu tego wynikało zatem,  że spółka jawna może stać się podatnikiem CIT generalnie jeśli: 1) wspólnikami tej spółki nie pozostawały wyłącznie osoby fizyczne (czyli wspólnikami pozostawały osoby prawne np. spółki kapitałowe lub np. również inne spółki nie mające osobowości prawnej typu kolejna spółka jawna lub cywilna, ORAZ 2) nie została dopełniona czynność techniczna w postaci złożenia informacji CIT-15J we właściwym terminie.

Wystarczyło zatem, że spółka w takiej konfiguracji osobowej zapomniała złożyć jednego dokumentu do US i już stawała się podatnikiem CIT.

Spółka jawna jako podatnik CIT – jak długo?

I tu jest cały problem, bo można byłoby mieć nadzieję, że nawet jeśli spółka jawna/wspólnicy zapomnieli złożyć CIT – 15J do właściwych organów podatkowych to będzie to miało skutek np. na ten konkretny rok podatkowy.

Niestety ustawodawca uznał, że sankcja powinna być bardziej bolesna.

Art. 1 ust. 5 Ustawy o CIT wskazuje bowiem, że:

„Spółka jawna posiada status podatnika odpowiednio od pierwszego dnia roku obrotowego, o którym mowa w ust. 3 pkt 1a lit. a, albo od dnia zaistnienia zmian w składzie podatników, o których mowa w ust. 3 pkt 1a lit. b, do dnia likwidacji spółki lub wykreślenia z właściwego rejestru”.

Organy podatkowe interpretowały ten przepis tak, że jeśli spółka jawna z przyczyn powyższych stała się podatnikiem CIT to pozostaje nim do samego końca tj. do likwidacji czy wykreślenia spółki z KRS.

Spółka jawna jako podatnik CIT – orzecznictwo sądowe

W ostatnim czasie pojawiło się zdroworozsądkowe i odnoszące się do wykładni literalnej orzeczenie WSA w Łodzi z dnia 19.10.2023, sygn. I SA/Łd 618/23.

Z orzeczenia tego wynika, że nawet jeśli spółka jawna stała się podatnikiem CIT, to traci charakter podatnika podatku CIT, jeśli na skutek zmian właścicielskich wspólnikami tego podmiotu pozostawać będą wyłącznie osoby fizyczne.

Sąd wskazał w tym zakresie, że:

„Art. 1 ust. 3 ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2021r. stanowiąc wyjątek od powyższej zasady rozszerza zastosowanie przepisów ustawy także do spółek jawnych. Nie dotyczy to jednak wszystkich spółek jawnych, lecz jedynie tych, które spełniają określone warunki.

Po pierwsze chodzi o te spółki jawne, które mają zarząd lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Po drugie owo rozszerzenie dotyczy jedynie tych spółek jawnych, których wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne. Po trzecie rozszerzenie statusu podatnika podatku CIT dotyczy tylko takich spółek jawnych, które nie złożą w stosownym terminie informacji lub aktualizacji informacji, o których mowa w literze a-c cytowanego przepisu.

Jak wskazuje spójnik „oraz” użyty przez ustawodawcę w art. 1 ust. 3 punkt 1a ustawy wszystkie warunki (człony koniunkcji) muszą być spełnione by zaistniał skutek w postaci nabycia lub zachowania statusu podatnika CIT przez spółkę jawną.

Oznacza to, że utrata lub nieziszczenie się któregokolwiek z wymienionych warunków powoduje utratę lub nieuzyskanie statusu podatnika CIT przez spółkę jawną.

Jeśli zatem, co wynika z treści wniosku interpretacyjnego, wspólnikami strony skarżącej staną się wyłącznie osoby fizyczne będzie to oznaczać, że jeden z warunków wymaganych przez art. 1 ust. 3 punkt 1a nie jest spełniony.

W konsekwencji powyższych rozważań uznać należy, że pogląd wyrażony w zaskarżonej interpretacji, iż spółka jawna, która już uzyskała status podatnika CIT nie traci go na skutek zmian w składzie osobowym jest błędny”.

Wcześniej do zbliżonych wniosków doszedł WSA w Krakowie (wyrok z dnia 12.05.2022 r. sygn. I SA/Kr 192/22). Oba orzeczenia są na razie nieprawomocne, interesujące będzie stanowisko NSA.