Fundacja rodzinna jako wspólnik spółki cywilnej

Zwolnienie fundacji rodzinnej z podatku CIT

Jak wynika z art.  5 ust. 1 Ustawy o fundacji rodzinnej określa, że fundacja może prowadzić działalność gospodarczą, jednakże tylko w zakresie opisanym w tym przepisie tj. w szczególności w zakresie:

• zbywania mienia, o ile mienie to nie zostało nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia;
• najmu, dzierżawy lub udostępniania mienia do korzystania na innej podstawie;
• przystępowania do spółek handlowych, funduszy inwestycyjnych, spółdzielni oraz podmiotów o podobnym charakterze, mających swoją siedzibę w kraju lub za granicą, a także uczestnictwa w tych spółkach, funduszach, spółdzielniach oraz podmiotach;
• nabywania i zbywania papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze.

W przypadku uzyskiwania przychodów z takiej działalności – przychody takie będą zwolnione od podatku CIT na podstawie 6 ust. 1 pkt. 25) Ustawy o CIT.

Jednakże zaznaczyć trzeba, że z mocy art. 6 ust. 7 Ustawy o CIT:

„Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 25, nie ma zastosowania do działalności gospodarczej fundacji rodzinnej wykraczającej poza zakres określony w art. 5 ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej”.

Dla tych przypadków została przewidziana stawka sankcyjna w istocie tj. stawka 25% CIT.

Zatem jeśli fundacja rodzinna będzie uzyskiwać przychody o innym rodzaju i z innej działalności niż opisana w art. 5 Ustawy, liczyć się musi z utratą preferencji podatkowych i zapłatą podatku na wyższym niż zwykły poziomie.

Więcej na tematów wkładów do fundacji rodzinnej i kwestii podatkowych związanych z tą formułą działalności w artykułach:

• FUNDACJA RODZINNA (1) – wnoszenie majątku do Fundacji rodzinnej
• FUNDACJA RODZINNA (2) – zwolnienia dochodów funduszu z opodatkowania
• FUNDACJA RODZINNA (3) – wypłaty na rzecz beneficjentów

Fundacja rodzinna jako wspólnik spółki cywilnej

W ostatnim czasie organ interpretacyjny zajmował się tematem fundacji jako wspólnika spółki cywilnej.

Warto wskazać, że spółka cywilna nie jest w prawie polskim osobnym podmiotem prawa a faktycznie jedynie umową.

Zgodnie z art. 860 §  1 K.c.:

„Przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów”.

Więcej na temat działalności spółki cywilnej w e-booku: Spółka cywilna. Praktyczny poradnik

Uwzględniając powyższe okoliczności oraz brzmienie art. 5 Ustawy o fundacji rodzinnej, Dyrektor KIS w interpretacji z dnia 20 października 2023 r., sygn. 0111-KDIB1-2.4010.186.2023.2.EJ wskazał, że: 1) fundacja rodzinna może pozostawać wspólnikiem spółki cywilnej, 2) taka spółka cywilna nie staje się przez to (odmiennie niż przewidział to ustawodawca dla spółki jawnej, której wspólnikiem pozostaje fundacja rodzinna) – podatnikiem CIT, ale jednocześnie 3) dochody takiej spółki cywilnej uzyskiwane przez wspólnika – fundację rodzinną podlegać będą opodatkowaniu podatkiem wg stawki 25%.

Organ interpretacyjny wskazał w uzasadnieniu, że ustawodawca w art. 5 Ustawy o fundacji rodzinnej przewidział przystępowanie fundacji rodzinnych do spółek handlowych. Definicja spółek handlowych mieści się z kolei w art. 1 § 2 Kodeksu spółek handlowych. Zgodnie z powołanym przepisem:

„Spółkami handlowymi są: spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, prosta spółka akcyjna i spółka akcyjna”.

Brak jest tutaj natomiast spółek cywilnych, które regulowane są w Kodeksie cywilnym i stanowią w istocie umowę wspólników. Spółka cywilna nie jest także podmiotem podobnym do funduszy inwestycyjnych lub spółdzielni mającym siedzibę w kraju albo za granicą.

Tym samym przychody fundacji rodzinnej z tytułu bycia wspólnikiem takiej spółki cywilnej nie są zwolnione od podatku CIT.

W konsekwencji skorzystanie z przewidzianej przez przepisy preferencji podatkowej dla fundacji rodzinnej jako wspólnika spółek, musi być w przypadku spółki cywilnej poprzedzona np. procesem przekształcenia takiej spółki w określony typ spółki handlowej.