Kompleksowa usługa najmu – orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
Jednym z bardziej skomplikowanych tematów w zakresie podatku VAT jest w moim przekonaniu kwestia tzw. usług kompleksowych, a zatem takich gdzie obok świadczenia głównego da się wyodrębnić także świadczenia dodatkowe (pomocnicze).
Istotą owych usług pomocniczych jest to, że mają one służyć zrealizowaniu usługi głównej, zaś ich nabycie nie stanowi dla podatnika celu samego w sobie. Oczywiście w przypadku gdy obie te (lub więcej usług złożonych), są opodatkowane tą samą stawką podatku VAT, problem ten jest generalnie pomijalny. Inna jest natomiast sytuacja, w której usługi te są opodatkowane różnymi stawkami podatkowymi.
Bo czy w takiej sytuacji konieczne jest wystawienie faktury VAT na dwie odrębne usługi z różnymi stawkami, czy też poprawne jest wystawienie faktury na usługę główną oraz na usługi dodatkowe do których trzeba stosować jedną stawkę VAT przewidzianą dla usługi zasadniczej.
Problem taki pojawił się m.in. w przypadku umów najmu lokali użytkowych, opodatkowanych wg stawki 23% w powiązaniu z tematem refaktur na dostawy wody czy ścieków gdzie właściwa jest stawka obniżona tj. 8%.
Tematem tym zajął się ostatnio Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu z dnia 16 kwietnia 2015 r. (sygn. C-42/14 Minister Finansów przeciwko Wojskowej Agencji Mieszkaniowej).
Z orzeczenia tego płynie teza, że:
Sposób rozliczenia VAT od mediów zależy od umowy łączącej strony. Jeżeli najemca ma możliwość wyboru dostawcy mediów, czy sposobu korzystania z mediów, a kosztami mediów obciążany jest według faktycznego ich zużycia (wynikającego z indywidualnych liczników), usługę najmu i dostawę mediów można traktować jak odrębne świadczenia. Jeżeli jednak elementy transakcji są ze sobą tak ściśle związane, iż tworzą obiektywnie tylko jedno niepodzielne świadczenie ekonomiczne, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny, ww. świadczenie – jako kompleksowe – należy opodatkować łącznie, jedną stawką VAT.
W orzeczeniu tym podkreślono, że co do zasady najem oraz dostawa mediów winny być podatkowo traktowane odrębnie. Jest to jednak możliwe generalnie wówczas, gdy najemca może być rozliczany odrębnie za zużycie mediów oraz kiedy najemca taki miałby faktyczną swobodę w wyborze dostarczyciela mediów.
Natomiast jeśli umowa najmu jest skonstruowana w taki sposób, że najem wraz z towarzyszącymi temu najmowi usługami stanowi w istocie jedną usługę, co może mieć miejsce np. w przypadku najmu lokali biurowych pod klucz lub krótkoterminowego najmu nieruchomości na wakacje).
TSUE wskazał ponadto, że jeżeli sam wynajmujący nie ma możliwości swobodnego i niezależnego (w szczególności wobec innych wynajmujących) wyboru świadczeniodawców i sposobów korzystania z towarów lub usług związanych z najmem, dane świadczenia są generalnie nierozerwalnie związane z najmem i mogą być też uważane za stanowiące jedną całość. Dotyczy to w szczególności sytuacji, gdy wynajmujący, jako właściciel części wspólnej nieruchomości, musi korzystać z usług świadczeniodawców wyznaczonych przez wszystkich współwłaścicieli i uiścić proporcjonalną część opłat wspólnych, odnoszących się do takich usług, które następnie przenosi on na najemcę.
Orzeczenie to jako odsyłające do postanowień umowy najmu i przekazujące kompetencje w zakresie interpretacji stanu faktycznego sądowi krajowemu nie dało jednak ostatecznego i jasnego rozstrzygnięcia w tym temacie.
Wydaje się zatem, że do sprecyzowania zasad opodatkowania najmu wraz z dostawą mediów trzeba będzie poczekać do wydania orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawie o sygn. I FSK 1672/13. Jest to sprawa w której wystąpiono z pytaniem prejudycjalnym, a jak wynika z informacji na stronie Naczelnego Sądu Administracyjnego, zawieszone postępowanie w tej sprawie zostało w dniu 28 kwietnia br. podjęte na nowo.
Należy się spodziewać, że orzeczenie to – jak już się nieraz zdarzało – stanowić będzie wyznacznik interpretacyjny, czasami dość niejasno sformułowanych orzeczeń TSUE. Jeśli tylko ukarze się to orzeczenie, odniesiemy się z pewnością do jego treści.
0 komentarzy