Opodatkowanie spółek a rodzaje spółek

O rodzajach spółek – ogólnie

Generalnie spółki można podzielić na spółki osobowe oraz kapitałowe.

Spółki osobowe zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych to spółki jawne, komandytowe, partnerskie czy komandytowo-akcyjne.

Charakterystyczne jest, że te spółki nie mają osobowości prawnej, ale w obrocie prawnym działać mogą całkowicie samodzielnie, w tym m.in. mogą nabywać rzeczy, prawa czy też występować jako powód czy pozwany w toku postępowań sądowych. Zasadą jest odpowiedzialność subsydiarna wspólników tych spółek za zobowiązania takiej spółki wobec podmiotów trzecich.

Z kolei spółki kapitałowe to chyba najbardziej znana spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zakładana zwykle właśnie dla owego ograniczenia odpowiedzialności wspólników, czy też spółka akcyjna kojarzona z dużymi i rozbudowanymi organizacjami lub spółkami notowanymi na giełdzie.

Spółki kapitałowe posiadają osobowość prawną, a odpowiedzialność osobista wspólników czy akcjonariuszy jest praktycznie wyłączona.

Oprócz powyższych rodzajów spółek w obrocie prawnym funkcjonuje jeszcze spółka cywilna, która jako taka nie jest odrębnym podmiotem prawa a jedynie umową, w której wspólnicy (odrębni przedsiębiorcy wpisani do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej) określili warunki wspólnego działania.

Odpowiedzialność wspólników pozostaje w tych warunkach odpowiedzialnością solidarną, każdy z nich odpowiada wobec podmiotów trzecich całym swoim majątkiem obecnym i przyszłym. Majątek nabyty czy pochodzący z wkładów wspólników jest objęty wspólnością łączną i stanowi odrębną masę majątkową, która jako taka nie wchodzi do majątków poszczególnych wspólników.

Opodatkowanie spółek – jakie zatem podatki płacą spółki?

Opodatkowanie spółek zależne jest w dużej mierze od rodzaju prowadzonej przez nie działalności czy posiadanych składników majątkowych. Część spółek będących właścicielami nieruchomości czy użytkownikami wieczystymi nieruchomości będzie, np. podatnikami podatku od nieruchomości.

Z kolei spółki posiadające samochody ciężarowe, ciągniki siodłowe, przyczepy lub naczepy będą zobligowane do zapłaty podatku od środków transportowych.

W wielu przypadkach zapłata podatku jest powiązana, np. z zawarciem umowy określonego rodzaju.

Przykładowo kupując nieruchomość czy zaciągając pożyczkę liczyć się trzeba z koniecznością zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Ten podatek pojawia się zresztą jako pierwszy przy założeniu każdego rodzaju spółki.

Opodatkowanie spółek to także podatek od towarów i usług. Generalnie każda spółka, która prowadzi działalność gospodarczą będzie podatnikiem tego podatku. Możliwe jest natomiast zwolnienie z tego podatku w przypadku niewielkich obrotów. W niektórych przypadkach przepisy wymuszają fakt, że podatnik musi być podatnikiem VAT czynnym np. świadcząc usługi doradcze czy prawne. Co więcej, odrębnym podatnikiem VAT może być także spółka cywilna mimo tego, że stanowi ona praktycznie umowę, a nie odrębny podmiot prawa.

A co z opodatkowaniem spółek podatkiem dochodowym?

W ogólnym skrócie spółki kapitałowe podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych, gdzie stawka podstawowa wynosi 19% uzyskanego dochodu (przy tzw. małych podatnikach 15%).

Pojawia się jednak tutaj popularny temat podwójnego opodatkowania. Wiąże się to z faktem, że opodatkowaniu podlega z jednej strony dochód spółki kapitałowej, z drugiej zaś strony odrębny podatek pojawia się przy wypłacie zysku na rzecz akcjonariusza czy wspólnika.

Problemu tego nie ma – z pewnym jednak wyjątkiem – w przypadku spółek osobowych oraz spółki cywilnej. W tych przypadkach opodatkowanie jest jednokrotne ponieważ sama spółka podatku nie płaci, opodatkowanie pojawia się tylko na poziomie wspólników. Na tym zatem zasadniczo opiera się „oszczędność podatkowa” prowadzenia działalności w formie spółki osobowej. Podatek dochodowy płaci się tylko raz.

Opodatkowanie spółki komandytowo-akcyjnej

Wyjątkiem od jednokrotnego opodatkowania wspólników spółek osobowych jest opodatkowanie spółki komandytowo-akcyjnej.

Spółka ta, formalnie będąca zgodnie z przepisami K.s.h. spółką osobową, od 1 stycznia 2014 r. podlega generalnie opodatkowaniu na zasadach analogicznych jak spółki kapitałowe, co także należy mieć na uwadze wybierając taką formę prowadzenia działalności.

Opodatkowanie spółek to istotny i skomplikowany temat

Podsumowując, opodatkowanie spółek to temat istotny, ale czasami skomplikowany.

Nie ulega jednak żadnej wątpliwości, że decydując się na działanie w ramach spółki należy przemyśleć także i aspekty podatkowe jej funkcjonowania.