Czy pożyczka udzielona przez podatnika estońskiego CIT na rzecz podmiotu powiązanego to zawsze podatek?

Obraz Mohamed Hassan z Pixabay

Pożyczka a ukryte zyski – o co w tym chodzi?

Spółki na tzw. CIT- estońskim co zasady nie płacą podatku dochodowego od osób prawnych. Podstawowe założenie obejmuje bowiem stałą reinwestycję dochodów uzyskiwanych przez taki podmiot.

Ustawa przewiduje jednak pewne wyjątki i wskazuje, że podstawą opodatkowania w estońskim CIT jest dochód z tytułu ukrytych zysków czy wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą. Ukryte zyski definiowane są jako świadczenia pieniężne lub niepieniężne wykonane w związku z prawem do udziału w zysku, inne niż podzielony zysk, których beneficjentem jest udziałowiec, akcjonariusz, wspólnik lub podmiot powiązany.

Na ten temat pisałam także w artykule pt. „Estoński CIT – czy czynsz najmu na rzecz wspólnika to ukryty zysk?

Podstawowe w tym względzie znaczenie ma art. 28m ust. 3 pkt 1 ustawy o CIT, zgodnie z którym:

„Przez ukryte zyski, o których mowa w ust. 1 pkt 2, rozumie się świadczenia pieniężne, niepieniężne, odpłatne, nieodpłatne lub częściowo odpłatne, wykonane w związku z prawem do udziału w zysku, inne niż podzielony zysk, których beneficjentem, bezpośrednio lub pośrednio, jest udziałowiec, akcjonariusz albo wspólnik lub podmiot powiązany bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub z tym udziałowcem, akcjonariuszem albo wspólnikiem, w szczególności: 1) kwotę pożyczki (kredytu) udzielonej przez podatnika udziałowcowi, akcjonariuszowi albo wspólnikowi, w tym za pośrednictwem tworzonych z zysku funduszy, lub podmiotowi powiązanemu z udziałowcem, akcjonariuszem lub wspólnikiem oraz odsetki, prowizje, wynagrodzenia i opłaty od pożyczki (kredytu) udzielonej przez te podmioty podatnikowi”.

Taki zapis Ustawy powoduje, że w wydawanych interpretacjach podatkowych KIS przesądza, że pożyczka udzielona na rzecz podmiotu powiązanego przez podatnika estońskiego CIT jest opodatkowana tym podatkiem (stawka 10% lub 20% zależnie od statusu podmiotu).

Pożyczka a ukryte zyski – co na to sądy administracyjne?

Rozpoznając sprawy podatników oparte na ww. podstawach – sądy administracyjne (na razie I instancji) wskazywały, że nie można z góry uznawać, że każda pożyczka udzielona podmiotowi powiązanemu przez spółkę na estońskim CIT stanowi formę wypłaty uktytego zysku. Dokonując oceny, powinno się brać pod uwagę wszystkie elementy wymienione w art. 28m ust. 3 pkt 1 ustawy o CIT. Przesłanką rozstrzygającą powinno być zatem przede wszystkim to, czy pożyczka została udzielona w związku z prawem do udziału w zysku.

Takie stanowisko zajął m.in. WSA w Gliwicach w wyroku z dnia 12 maja 2023 roku (sygn. I SA/Gl 93/23),  z dnia 28 listopada 2024 r. (I SA/Gl 508/24) i z dnia 6 czerwca 2024 r. (I SA/Gl 1566/23), iż nie należy z góry traktować każdej udzielonej przez spółkę na estońskim CIT pożyczki jako ukrytego zysku.

Najświeższy wyrok WSA we Wrocławiu

Korzystne dla podatnika stanowisko zajął ostatnio także WSA we Wrocławiu w wyroku z dnia 27.03.2025 r sygn. I SA/Wr 817/24.

W wyroku tym WSA potwierdził, że udzielenie pożyczek przez spółkę na estońskim CIT podmiotowi powiązanemu w warunkach opisanych we wniosku nie stanowi formuły wypłaty ukrytego zysku.

W opisie stanu faktycznego podatnik wskazywał m.in. że pożyczki miały zostać udzielone na cele biznesowe, przy zachowaniu rynkowych warunków transakcji. Pożyczki nie będą przeznaczone na finansowanie wypłaty dywidendy, umorzenia udziałów, zakupu udziałów czy innych czynności noszących znamiona wypłaty zysku dokonywanych przez podmiot powiązany, których beneficjentem byliby ich udziałowcy/wspólnicy lub udziałowcy/wspólnicy spółki. Środki uzyskane z pożyczki nie będą również przeznaczone przez podmiot powiązany (podmioty powiązane) na nabycie towarów, usług czy jakichkolwiek innych świadczeń od innych podmiotów powiązanych czy ich udziałowców wspólników.

Nadto środki finansowe niezbędne do udzielenia pożyczek będą pochodzić z funduszy obrotowych spółki, czyli z zasobów pieniężnych wygenerowanych w wyniku prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej. Natomiast ich źródłem finansowania nie będą dywidendy ani też inne dochody uzyskane przez spółkę z tytułu udziału w zyskach.

Podsumowanie

Podsumowując, udzielenie pożyczki przez podmiot na estońskim CIT podmiotowi powiązanemu może być transakcją neutralną podatkowo. Będzie się to jednak najprawdopodobniej wiązało z koniecznością wdrożenia postępowania sądowego, poprzedzonego wnioskiem o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego.