Estoński CIT – czy czynsz najmu na rzecz wspólnika to ukryty zysk?
Tzw. estoński CIT cieszy się coraz większą popularnością. Wiele podmiotów podejmuje działania prawne, w tym restrukturyzacyjne (np. przekształcenie JDG w spółkę kapitałową lub przekształcenie spółki jawnej w z o.o.) dla stworzenia warunków do zastosowania przepisów dotyczących tzw. ryczałtu od dochodów spółek. Tak jak w przypadku standardowych podmiotów często zawierane są umowy pomiędzy wspólnikami a spółką na świadczenie określonych usług lub dostawę towarów. Może to mieć, przy tej formie opodatkowania specyficzne reperkusje podatkowe.
Ukryte zyski co to takiego?
Do wartości opodatkowanych ryczałtem od dochodów spółek, ustawa o CIT zalicza m.in. tzw. ukryte zyski.
Zgodnie z art. 28m ust. 3 Ustawy o CIT:
„Przez ukryte zyski, o których mowa w ust. 1 pkt 2, rozumie się świadczenia pieniężne, niepieniężne, odpłatne, nieodpłatne lub częściowo odpłatne, wykonane w związku z prawem do udziału w zysku, inne niż podzielony zysk, których beneficjentem, bezpośrednio lub pośrednio, jest udziałowiec, akcjonariusz albo wspólnik lub podmiot powiązany bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub z tym udziałowcem, akcjonariuszem albo wspólnikiem, w szczególności; (…) ”.
Jak widać definicja jest średnio zrozumiała nie tylko dla zwykłych podatników ale też dla doradców podatkowych i do tego bardzo szeroka.
Czy czynsz najmu płacony przez spółkę na rzecz wspólnika może stanowić ukryty zysk podlegający opodatkowaniu?
Czynsz płacony wspólnikowi za korzystanie z nieruchomości stanowiących jego własność nie jest wprost wymieniony w Ustawie o CIT jako rodzaj ukrytego zysku.
Pamiętać jednak trzeba, że Ministerstwo Finansów w grudniu 2021 r. wydało objaśnienia podatkowe: „Przewodnik do Ryczałtu od dochodów spółek”.
W ww. przewodniku MF napisało m.in., że:
„W relacji spółka – wspólnik istotne może być w przedmiotowej ocenie to, czy wspólnik zadbał o wyposażenie spółki w aktywa niezbędne dla prowadzonej działalności gospodarczej i czy ewentualny niedobór tych aktywów nie jest przyczyną działań polegających na dokapitalizowywaniu w następstwie tego spółki, tj. dokapitalizowywaniu w innej formie niż w postaci wkładu do spółki (np. w formie pożyczki, udostępniania nieruchomości) (…) Także stan faktyczny, w którym określony majątek (np. nieruchomość) wypracowany w spółce przekazany został jej wspólnikowi, który ten następnie udostępnił tejże spółce w formie np. odpłatnego świadczenia może kreować dochód z tytułu ukrytych zysków”.
Na podstawie zapisów wynikających wyłącznie z ww. Przewodnika, w niektórych interpretacjach podatkowych, sytuacja w której spółka opodatkowana estońskim CIT wypłaca wynagrodzenia z tytułu czynszu najmu była uznawana za wypłatę wspólnikowi ukrytego zysku. A taka wypłata w estońskim CIT rodzi obowiązek zapłaty podatku.
Funkcjonują jednakże i interpretacje idące w przeciwnym kierunku. Np. interpretacja z dnia 11 maja 2023 r. sygn. 0114-KDIP2-2.4010.108.2023.2.PK. Ważne jest generalnie to aby czynsz miał charakter rynkowy.
Co na to sądy administracyjne
Ze względu na stosunkowo krótki czas obowiązywania ww. regulacji, orzeczeń dotyczących estońskiego CIT jest stosunkowo niewiele.
Jednak jedno z orzeczeń, chodzi tu o wyrok WSA w Łodzi z dnia 23.03.2023 r. sygn. I SA/Łd 137/23 – dotyczyło sytuacji w której przedsiębiorczymi prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą, przed przekształceniem miała zamiar wycofać z ww. działalności część nieruchomości. W dalszej kolejności nieruchomości te miały zostać wynajęte spółce z o.o. powstałej z przekształcenia, opodatkowanej estońskim CIT. Pytanie dotyczyło tego, czy czynsz najmu wypłacany na rzecz podatniczki będzie stanowił ukryty zysk.
WSA zajął stanowisko pozytywne dla podatniczki i wskazał, że:
– „W niniejszej sprawie, organ uzasadniając przeciwne, w stosunku do wnioskodawcy, stanowisko w pierwszej kolejności zasadnie oparł je na wykładni istotnych dla sprawy przepisów art. 28m ust. 1 pkt 2 w zw. z art. art. 28m ust. 3 ustawy. Prawidłowo z nich wywodząc, iż czynsz najmu lub dzierżawy płacony przez podatnika na rzecz jego wspólnika (lub odwrotnie) nie spełni dyspozycji art. 28m ust. 3 pkt 3 u.p.d.o.p., o ile ustalony został na warunkach rynkowych. I z taką sytuacją mamy do czynienia w opisanym zdarzeniu przyszłym”.
– „Dostrzec jednocześnie trzeba, nie kwestionując znaczenia objaśnień podatkowych dla zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego i możliwości uwzględniania ich przy wydawaniu interpretacji indywidualnych, że nie mają one mocy wiążącej i nie stanowią przepisów powszechnie obowiązujących. Z tego względu nie mogą stanowić uzasadnienia dla zakwestionowania stanowiska Wnioskodawcy. Uznając bowiem za niewystarczające, czy raczej niezadawalające wnioski płynące z wykładni omawianych przepisów organ wskazał na wytyczne wynikające z ww. dokumentu. A jednocześnie, organ kładąc nacisk na ich wagę dla rozstrzygnięcia opisanego zdarzenia przyszłego, na niezbędność przeanalizowania wszystkich elementów przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, w kontekście zapisu art. 28m ust. 3 pkt 3 u.p.d.o.p., od takiej analizy w istocie odstąpił. Po lekturze zaskarżonej interpretacji Sąd odniósł wrażenie, iż organ nie chcąc pogodzić się w wynikami wykładni ww. norm prawnych poszukuje innego uzasadnienia dla zanegowania stanowiska strony. Stąd odwołanie do objaśnień, a w istocie do projektu tychże”.
WSA wskazał zatem, że generalnie ustalenie czynszu na warunkach rynkowych nie powinno stanowić ukrytego zysku, zaś tezy zawarte w objaśnieniach podatkowych nie stanowią przepisów powszechnie obowiązujących.
0 komentarzy