Dziedziczenie prawa do podatku liniowego czy jest możliwe?
Osoby prowadzące działalność gospodarczą doskonale wiedzą, że żeby skorzystać z opodatkowania dochodów z tej działalności podatkiem liniowym tj. wg stawki 19% muszą złożyć do organu podatkowego stosowne oświadczenie. W przeciwnym razie dochody takie podlegać będą opodatkowaniu wg skali podatkowej. Czasami można stać się przedsiębiorcą na skutek smutnych zdarzeń losowych, w tym śmierci osoby najbliższej, która dotychczas prowadziła firmę. W takim momencie ostatnią rzeczą o jakiej myśli spadkobierca jest składanie oświadczenia o skorzystaniu z podatku liniowego. Czy zatem można odziedziczyć prawo do podatku liniowego?
Podatek liniowy – ogólna zasada
Zgodnie z obecnym brzmieniem art. 9a ust. 2 Ustawy o PIT:
„Podatnicy mogą wybrać sposób opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach określonych w art. 30c. W tym przypadku są obowiązani do złożenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego sporządzonego na piśmie oświadczenia o wyborze tego sposobu opodatkowania do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został osiągnięty pierwszy przychód z tego tytułu w roku podatkowym, albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód został osiągnięty w grudniu tego roku podatkowego”.
Przepis ten wskazuje zatem, że generalnie oświadczenie o opodatkowaniu podatkiem liniowym należy złożyć do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu uzyskania pierwszego przychodu z tego tytułu.
W przeszłości przepis ten był znacznie bardziej restrykcyjny. Przewidywał bowiem, że oświadczenie o wyborze podatku liniowego musiało zostać złożone nie później niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu.
W przypadku śmierci właściciela firmy trudno zatrzymać jej działalność, zatem normalnym było, że przychody generowane były nadal.
Samo załatwienie spraw spadkowych trochę trwa. Tym samym generalnie nie było możliwe aby spadkobierca był w stanie złożyć oświadczenie o wyborze podatku liniowego w takim terminie, aby organy podatkowe uznały go za skuteczne.
Dziedziczenie prawa do liniówki – Ordynacja podatkowa
Zaznaczyć trzeba, że przepisy Ordynacji podatkowej zawierają szczególne zasady dotyczące sytuacji podatkowej spadkobiercy. Najistotniejszy pozostaje art. 97 § 1 Ordynacji Podatkowej:
„Spadkobiercy podatnika, z zastrzeżeniem § 1a, 2 i 2a, przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy”.
Dodatkowo ważny pozostaje art. 97 § 2 OP:
„Jeżeli, na podstawie przepisów prawa podatkowego, spadkodawcy przysługiwały prawa o charakterze niemajątkowym, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, uprawnienia te przechodzą na spadkobierców pod warunkiem dalszego prowadzenia tej działalności na ich rachunek”.
Organy podatkowe generalnie nie uznają zastosowania ww. przepisów do sytuacji podatkowej spadkobiercy, uznając, że spadkobierca powinien samodzielnie złożyć oświadczenie o skorzystaniu z podatku liniowego i dopiero takie oświadczenie złożone w odpowiednim terminie będzie miało znaczenie prawne.
Dziedziczenie prawa do podatku liniowego – orzecznictwo sądowe
Sprawą spadkobrania i dziedziczenia prawa do podatku liniowego zajmował się ostatnio Naczelny Sąd Administracyjny – sprawa o sygn. II FSK 2579/19, wyrok z dnia 7.06.2022 r.
W sprawie tej organy podatkowe zakwestionowały oświadczenie podatniczki o skorzystaniu z podatku liniowego, które zostało złożone po upływie jednego miesiąca od śmierci jej ojca – wspólnika spółki komandytowej (sprawa dotyczyła stanu prawnego w którym oświadczenie powinno było zostać złożone najpóźniej w dacie otrzymania pierwszego przychodu, a spółka komandytowa nie była jeszcze samodzielnym podatnikiem CIT). Zdaniem organu podatkowego podatniczka winna była złożyć takie oświadczenie w dacie śmierci ojca, wówczas bowiem nabyła spadek.
Naczelny Sąd Administracyjny, który ostatecznie zajmował się tą sprawą uznał, że:
„Spadkobierca może nabyć po spadkodawcy prawo do opodatkowania dochodów z działalności z tytułu uczestnictwa w spółce komandytowej 19-proc. PIT. Wybór sposobu opodatkowania dochodów z działalności podatkiem liniowym jest prawem, które podlega sukcesji. Prawo do kontynuowania formy opodatkowania ma charakter majątkowy, ponieważ wybór wpływa bezpośrednio na sytuację ekonomiczną tego, który go dokonał”.
Tym samym Sąd ten przesądził możliwość odziedziczenia prawa do podatku liniowego.
Innym orzeczeniem o analogicznym wydźwięku jest np. prawomocny wyrok WSA w Gliwicach z dnia 30.08.2016 r sygn. I Sa/Gl 643/16. W ww. wyroku Sąd potwierdził że:
„(…) Tak więc spadkodawca dokonując wyboru sposobu opodatkowania, zgodnie z art. 9a ust. 2 u.p.d.o.f., był zobowiązany zapłacić podatek wynoszący 19% podstawy obliczenia podatku. Zatem jest to prawo, o którym mowa w art. 97 § 1 O.p., zgodnie z którym spadkobiercy podatnika, z zastrzeżeniem § 2, przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy. Również literalna wykładnia omawianego art. 97 § 1 O.p. wskazuje, że wybór sposobu opodatkowania podlega sukcesji, skoro jest to prawo przewidziane w przepisach prawa podatkowego – w art. 9a ust. 2 i art. 30c u.p.d.o.f. Reasumując jest to prawo majątkowe podlegające sukcesji, w myśl art. 97 § 1 O.p., skoro zaistniało jeszcze za życia spadkodawcy i ma ekonomiczny charakter”.
Pozostaje mieć nadzieję, że ww. linia orzecznicza będzie się utrzymywać.
0 komentarzy