Połączenie spółek powiązanych – ostatnia opinia zabezpieczająca
Połączenie spółek powiązanych w układzie, w którym spółka przejmująca ma 100% udziałów/akcji w spółce przejmowanej pod kątem prawnym jest jednym z prostszych działań restrukturyzacyjnych. Możliwe jest bowiem skorzystanie z pewnych uproszczeń przewidzianych przepisami Kodeksu spółek handlowych. A jak jest w podatkach?
Obraz Mohamed Hassan z Pixabay
Połączenie spółek powiązanych od strony podatkowej
Po wejściu w życie przepisów wprowadzonych tzw. Nowym Ładem, przepisy Ustaw o podatkach dochodowych uległy znaczącemu skomplikowaniu, na tyle istotnemu, że połączenia mogą być opodatkowane generalnie na podstawie trzech różnych przepisów.
Ustawodawca zastosował w tym przypadku metodę uznawania określonych wartości za przychody podatkowe po stronie spółki przejmującej, które z mocy kolejnych przepisów mogą zostać zwolnione od opodatkowania.
Od strony przychodowej istotne są przepisy art. 12 ust. 1 pkt. 8c, 8d i 8f Ustawy o CIT. Z punktu widzenia wyłączeń z przychodów ważne są z kolei w szczególności art. 12 ust. 4 pkt 3e, 12 ust. 4 pkt 12 Ustawy o CIT.
Po spełnieniu warunków ustawowych przyłączenie do spółki przejmującej spółki od niej w 100% zależnej generalnie pozostawać będzie operacją neutralną podatkowo, która nie będzie powodowała powstania przychodu do opodatkowania ani po stronie spółki przejmującej ani też na moment połączenia po stronie wspólników spółki przejmowanej.
Jest to zresztą zbieżne z intencja wynikającą z Dyrektywy Rady 2009/133/WE z 19 października 2009 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku łączenia, podziałów, podziałów przez wydzielenie, wnoszenia aktywów i wymiany udziałów dotyczących spółek różnych państw członkowskich oraz przeniesienia statutowej siedziby SE lub SCE z jednego państwa członkowskiego do innego państwa członkowskiego (Dz. U.UE. L. z 2009 r. Nr 310, str. 34 z późn. zm.), której zasadniczym celem jest zagwarantowanie neutralności podatkowej dla spółek biorących udział w połączeniu, uznając za cel nadrzędny dokonanie efektywnej wewnątrzgrupowej reorganizacji.
Neutralność podatkowa połączenia spółek powoduje zatem duże zainteresowanie taką metodą reorganizacji grup spółek.
Połączenie spółek powiązanych – czy to unikanie opodatkowania?
Tam gdzie nie ma podatku zawsze pojawia się pytanie, czy przyczyną podejmowania określonych działań nie jest aby chęć uniknięcia opodatkowania w rozumieniu klauzuli GAAR.
Tak było i jest także w przypadku połączenia spółek powiązanych.
Tej kwestii dotyczyła jedna z ostatnich opinii zabezpieczających tj. opinia z dnia 10 marca 2025 r. sygn. DKP1.8082.5.2024.
Wnioskodawca wskazał we wniosku o jej wydanie, że planowane połączenie doprowadzi w szczególności do uproszczenia struktury Grupy, zwiększenia efektywności biznesowej działania dywizji w Polsce, konsolidacji procesów i ograniczenia związanych z nimi kosztów, czy poprawy wskaźników finansowych i zdolności kredytowej.
Po analizie argumentacji Szef KA uznał, że w takim stanie rzeczy korzyść podatkowa nie może zostać uznana główny lub jeden z głównych celów czynności, działania podejmowane przez wnioskodawcę są uwarunkowane względami ekonomicznymi, nie zaś korzyścią podatkową wynikają z faktu braku podatku dochodowego. W końcu zaś Szef KAS uznał, że nie jest to działanie sztuczne.
Szef KAS powołał się także na wskazaną powyżej Dyrektywę UE, której celem jest zagwarantowanie neutralności podatkowej dla spółek biorących udział w połączeniu. Jak jednak wskazano w opinii zabezpieczającej:
„Musi to być jednak rzeczywista restrukturyzacja, za którą stoi cel gospodarczy, a nie pozorna struktura motywowana wyłącznie względami podatkowymi. Dyrektywa, w zamierzeniach jej twórców, miała ułatwiać dokonywanie restrukturyzacji w sensie operacji ekonomicznych, w odniesieniu do których konsekwencje podatkowe stanowią drugi plan”.
Zatem o ile faktycznie przyczyną i podstawą połączenia podmiotów powiązanych będą przyczyny ekonomiczne, reorganizacja grupy, wzgląd na poprawę wskaźników ekonomicznych to połączenie takie nie powinno być traktowane jako wiążące się z uchylaniem się od opodatkowania.
Inne stanowisko Szefa KAS
Kwestia ta nie jest jednak zero-jedynkowa. W dniu 4 listopada 2024 r. w sprawie o sygn. DKP16.8082.8.2024 – w analogicznej sytuacji Szef KAS nie uznał argumentów podatnika za przekonujące. Wskazał, że:
„W ocenie Szefa KAS przedstawione we Wniosku przesłanki ekonomiczne dokonania czynności należy uznać za nieprzekonujące i wtórne względem zamierzonych korzyści podatkowych, a zakładane cele mogłyby zostać osiągnięte poprzez dokonanie likwidacji Spółki Przejmowanej, nie zaś Połączenie. (…). Gdyby bowiem intencją Wnioskodawcy było, jak wskazał to we wniosku, wyeliminowanie Spółki Przejmowanej jako podmiotu zbędnego w strukturze (tj. generującego niepotrzebne przepływy finansowe, komplikującego strukturę korporacyjną, utrudniającego zarządzanie itd.) to uzasadnionym ekonomicznie działaniem byłoby dokonanie likwidacji Spółki Przejmowanej, nie zaś przeprowadzenie Połączenia poprzez jej przejęcie.”
W związku z powyższym Szef KAS odmówił wydania opinii zabezpieczającej w tym zakresie.
Zatem, akurat w tej sprawie Szef KAS uznał, że połączenie spółek powiązanych może podpadać pod klauzulę GAAR.
Wniosek z tego wszystkiego jest taki, że każde działanie restrukturyzacyjne musi być odpowiednio przemyślane, przygotowane i uargumentowane – w tym w warstwie dokumentacyjnej.
0 komentarzy