Uważaj na skargę pauliańską przy zobowiązaniach podatkowych!
Większość podmiotów prowadzących działalność gospodarczą i nie tylko zna pojęcie „skargi pauliańskiej” jako instrumentu prawnego, dzięki któremu wierzyciel może uzyskać to co mu się należy, nawet w przypadku celowego wyprowadzenia przez kontrahenta swojego majątku do innych osób. Dzisiaj nowy temat – skarga pauliańska przy zobowiązaniach podatkowych – sprawdź dlaczego należy uważać.
Kontekst prawa cywilnego
W przypadku skutecznego przeprowadzenia takiego postępowania, ów składnik majątkowy pozostanie w dalszym ciągu własnością tej osoby trzeciej, ale wierzyciel może domagać się zaspokojenia swoich roszczeń właśnie z tego składnika majątkowego z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi owej osoby trzeciej. Wierzyciel może zatem prowadzić egzekucję z tego przedmiotu lub prawa na podstawie tytułu wykonawczego wystawionego przeciwko dłużnikowi, bez konieczności uzyskania tytułu wykonawczego przeciwko osobie trzeciej (art. 527 K.c.).
To tyle w aspekcie prawa cywilnego. Trzeba tylko wskazać, że instytucja ta jako regulowana w Kodeksie cywilnym była wykorzystywana przy dochodzeniu wierzytelności o charakterze cywilnoprawnym.
Czy skarga pauliańska ma zastosowanie przy zobowiązaniach podatkowych
Ale czy skarga pauliańska może mieć zastosowanie przy zobowiązaniach podatkowych? Innymi słowy czy organ podatkowy (urząd skarbowy) może skorzystać ze skargi pauliańskiej, żeby odzyskać zaległe podatki? Zobowiązania podatkowe są przecież zobowiązaniami o charakterze publicznoprawnym, te nie są regulowane w Kodeksie cywilnym a ich podstawą nie są umowy.
W tym zakresie przez lata istniały rozbieżności, przy czym logiczne by się wydawało, że do zobowiązań publicznoprawnych mających zupełnie inny charakter prawny niż zobowiązania cywilnoprawne – instytucja skargi pauliańskiej nie powinna być stosowana. Prawo podatkowe ma własne metody ściągania podatków, nie powinno zatem sięgać po instrumenty przewidziane w prawie cywilnym i nie dedykowane podatkom.
Więcej na ten temat pisałam w artykule pt. „Rzecznik Praw Obywatelskich – skarga pauliańska przy należnościach publicznoprawnych”
Skarga pauliańska przy zobowiązaniach podatkowych – obecne stanowisko Trybunału Konstytucyjnego
Zastosowaniem skargi pauliańskiej przy zobowiązaniach podatkowych zajął się ostatnio Trybunał Konstytucyjny. W orzeczeniu z dnia 18 kwietnia 2018 r. (sprawa K 52/16) TK uznał, że art. 527 § 1 KC w zakresie, w jakim znajduje zastosowanie na zasadzie analogii legis do ochrony należności publicznoprawnych, jest zgodny z art. 2 Konstytucji.
Brak na ten moment uzasadnienia przedmiotowego orzeczenia, natomiast z informacją po wydaniu wyroku można się zapoznać pod tym linkiem.
Trybunał Konstytucyjny odrzucając zastrzeżenia Rzecznika Praw Obywatelskich (będącego w tym przypadku wnioskodawcą) wskazał, że nie ma obecnie żadnych przeszkód prawnych aby instytucja ta była wykorzystywana do dochodzenia nie tylko zobowiązań cywilnoprawnych lecz także i zaległości podatkowych.
Zatem bądź świadomy, że organ podatkowy może posłużyć się skargą pauliańską do uzyskania zaległego podatku. Tym samym zestaw instrumentów jakimi mogą się posłużyć ww. organy, aby ścigać za niezapłacony podatek uległ znacznemu rozszerzeniu.
0 komentarzy