Jak ustalić koszt uzyskania przychodu przy konwersji wierzytelności na udziały
Jakiś czas temu pisałam o obowiązującej obecnie linii orzeczniczej sądów administracyjnych, które nakazują traktować konwersję wierzytelności wspólnika spółki na udziały w takiej spółce jako wniesienie aportu do takiej spółki. Poświęcony był temu wpis pt. Konwersja wierzytelności na udziały a podatek dochodowy. Skoro konwersja wierzytelności na udziały to aport do spółki kapitałowej, zatem pojawia się przychód do opodatkowania. Naturalne jest zatem dalsze pytanie, co jest kosztem uzyskania przychodu przy konwersji wierzytelności na udziały. Odpowiedź na to pytanie niestety nie jest prosta.
Na czym polega problem z kosztami uzyskania przychodu w przypadku konwersji wierzytelności na udziały?
Problem jest w tym przypadku typowy dla podatków, a mianowicie brak jest jasnego przepisu wskazującego co można uznać za koszt uzyskania przychodu, jeśli podatnik uzyskuje nowe udziały lub akcje w zamian za wierzytelności handlowe własne czy wierzytelności pożyczkowe.
O ile przepisy podatkowe dość jasno wskazują co jest takim kosztem w przypadku walorów pokrywanych np. środkami trwałymi czy akcjami lub udziałami w innych jednostkach, to w analizowanej sprawie regulacji wyraźnej brak.
Jaki przepis powinien być tutaj stosowany?
Analiza regulacji prawnych prowadzi do wniosku, że dokonując konwersji wierzytelności na udziały/akcje powinieneś zastosować art. 15 ust. 1j pkt. 3) u.p.d.p. (analogiczna regulacja dotyczy także osób fizycznych).
Przepis ten stanowi, że:
W przypadku objęcia udziałów (akcji) w spółce albo wkładów w spółdzielni w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część – na dzień objęcia tych udziałów (akcji) albo wkładów w spółdzielni – ustala się koszt uzyskania przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt. 7) w wysokości: (…) 3) faktycznie poniesionych, niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, wydatków na nabycie lub wytworzenie, innych niż wymienione w pkt 1, 2 i 2a składników majątku podatnika – jeżeli przedmiotem wkładu niepieniężnego są te inne składniki (…).
Zaznaczyć przy tym trzeba że do 2015 r. przepis ten umożliwiał zaliczenie do kosztów wyłącznie wydatków na nabycie składników majątkowych. Przepis ten nie mówił zatem nic o wydatkach na wytworzenie.
Koszt uzyskania przychodu przy konwersji wierzytelności na udziały
Pomimo takiego właśnie brzmienia przepisu, albo też raczej w związku z takim brzmieniem przepisu faktycznie nie wiadomo co powinno być tutaj traktowane jako koszt. Czy bowiem w przypadku pokrycia udziałów lub akcji wierzytelnościami własnymi można mówić, że podatnik poniósł wydatek na ich nabycie? Raczej nie. Wydaje się natomiast, że należy tutaj mówić zasadnie o wydatku na wytworzenie tej wierzytelności.
Przy przyjęciu przeciwnego stanowiska, podatnik w ogóle byłby pozbawiony prawa do pomniejszenia przychodu (wartość uzyskanych udziałów lub akcji) o koszt uzyskania tego przychodu. Trudno byłoby natomiast znaleźć uzasadnienie logiczne dla tej tezy, skoro podatnik poniósł w szczególności koszt pożyczonego kapitału.
Problem polega także i na niejednolitym stanowisku sądów administracyjnych. Np. stanowisko negatywne w tym zakresie wynika np. z wyroku WSA w Krakowie z dnia 23 marca 2017 r (I SA/Kr 129/17). Z kolei w wyroku z dnia 21.06.2017 r (sygn. III Sa/Wa 1614/16) WSA w Warszawie uznał, że:
przez zawarcie umów kredytów i pożyczek Skarżący wytworzył prawo majątkowe w postaci wierzytelności z tytułu udzielonego finansowania. Tym samym, kwota odpowiadająca nominalnej wartości kapitału wierzytelności (należność główna), w części w jakiej nie została ona uprzednio zaliczona w jakiejkolwiek formie do kosztów podatkowych, stanowi koszt uzyskania przychodu.
Temat jest zatem dość skomplikowany i niejednoznaczny.
Zachęcam do przeczytania także wpisu pt. Konwersja wierzytelności na udziały a podatek dochodowy.
0 komentarzy