Likwidacja spółki osobowej i wypłata środków pieniężnych a podatek dochodowy
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (w zakresie osób prawnych istnieje analogiczna regulacja), zawiera zapis zgodnie z którym: „Do przychodów, o których mowa w ust. 1 i 2 (z pozarolniczej działalności gospodarczej przyp. MG), nie zalicza się: (…) 10) środków pieniężnych otrzymanych przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną z tytułu likwidacji takiej spółki (…)”. – art. 14 ust. 3 pk. 10) u.p.d.f.
Przepis ten wydaje się być językowo całkiem prosty do pojęcia. Wychodziłoby z niego ni mniej, ni więcej, że jeśli ktoś (tutaj: osoba fizyczna) dostaje środki pieniężne (w uproszczeniu pieniądze w gotówce czy przelewem na konto) z tej przyczyny że spółka osobowa kończy swój byt prawny – to kwoty te nie powinny podlegać u niego opodatkowaniu.
Ale nic bardziej mylnego i nie ma się co sugerować tym co przepis mówi, tylko uwzględniać to, jak karzą go interpretować organy podatkowe.
Poniżej – spotykana najczęściej argumentacja organów – nie mająca wprawdzie nic wspólnego z brzmieniem przepisu – ale decydująca o jego wykładni i stosowaniu.
- „W orzecznictwie sądowoadministracyjnym wskazuje się, że interpretacja przepisów regulujących kwestie związane z zakończeniem uczestnictwa wspólnika w spółce niebędącej osobą prawną, tj. interpretacja m.in. art. 14 ust. 3 pkt 10 i pkt 12 lit. b ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych powinna być dokonywana z uwzględnieniem zarówno wykładni systemowej, historycznej, jak i celowościowej tych przepisów, tj. ich ratio legis, którym przede wszystkim było wyeliminowanie podwójnego opodatkowania tych samych przysporzeń majątkowych uzyskanych przez podatnika (vide wyroki WSA w Olsztynie z 11 kwietnia 2013 r. sygn. akt I SA/Ol 130/13, WSA w Gdańsku z 22 maja 2013 r. sygn. akt I SA/Gd 387/13, z 2 lipca 2013 r. sygn. akt I SA/Gd 479/13 oraz sygn. akt I SA/Gd 481/13, WSA w Krakowie z 12 marca 2014 r. sygn. akt I SA/Kr 134/14 oraz z 19 marca 2014 r. sygn. akt I SA/Kr 133/14). Nie może ona zatem odbywać się w oderwaniu od prawnopodatkowego statusu podmiotu nabywającego określone składniki majątku (otrzymywane później przez podatnika na skutek likwidacji spółki jawnej lub komandytowej) na poszczególnych etapach funkcjonowania oraz obowiązujących wówczas ten podmiot zasad opodatkowania.
- W sytuacji zatem gdy podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych uczestniczy w spółce, która w toku prowadzonej działalności gospodarczej zmienia formę prawną (podlega przekształceniu), wykładni cyt. wyżej przepisów dot. skutków podatkowych likwidacji spółki jawnej lub komandytowej należy dokonywać także z uwzględnieniem formy prawnej, w jakiej na przestrzeni czasu funkcjonowała ww. spółka oraz obowiązujących tą spółkę (bądź jej wspólników) zasad opodatkowania.
- Co do zasady bowiem przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie będzie powodowało otrzymanie tych składników majątku, których źródłem będzie majątek opodatkowany wcześniej zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy o podatku dochodowym wykorzystywany do prowadzonej przez spółkę działalności. Natomiast te składniki majątku, które będą miały swoje źródło w majątku nieopodatkowanym podatkiem dochodowym (za wyjątkiem sytuacji, w której źródłem pochodzenia tych składników majątku będą przychody zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym, bądź od których zaniechano poboru podatku), będą skutkować powstaniem u podatnika przychodu w momencie ich otrzymania na skutek likwidacji spółki jawnej lub komandytowej. W przeciwnym bowiem przypadku, mogłoby dojść do całkowitego nieopodatkowania przysporzeń majątkowych (zarówno na etapie ich powstania w trakcie funkcjonowania spółki, jak i ich otrzymania przez wspólnika) co byłoby sprzeczne z generalną zasadą opodatkowania wynikającą z cyt. art. 9 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a także z istotą podatków dochodowych”.
Z tez tych wynika zatem, że kwoty wypłacane z likwidowanej spółki nie są przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej ale tylko wtedy gdy podlegały już opodatkowaniu czy to w tym konkretnie podmiocie, czy też w spółce będącej poprzednikiem prawnym (np. w spółce kapitałowej) spółki osobowej.
Zasadność czy niezasadność takiego stanowiska może być przedmiotem rozważań, – ta kwestia jest poza sporem. Ale konia z rzędem temu, kto potrafi wywieźć tego typu tezy z samego literalnego brzmienia analizowanego przepisu.
A podobno przepisy podatkowe wykłada się w oparciu o ich treść, a podstawową metodą wykładni pozostaje wykładnia językowa…
Zatem – wspólnicy likwidowanych spółek osobowych – uważajcie na te tematy.
0 komentarzy