Dywidenda rzeczowa – tym razem w spółce osobowej – kolejne korzystne dla podatników orzeczenie sądu administracyjnego

O pojęciu i zastosowaniu podatkowym tzw. dywidendy rzeczowej pisaliśmy już w jednej z naszych wcześniejszych publikacji. W ramach jednego z wpisów na blogu zwracaliśmy uwagę również na planowane zmiany do ustaw podatkowych, które jak się wydaje przesądzą o opodatkowaniu od 1 stycznia 2015 r. świadczeń w naturze a zatem także dywidendy rzeczowej, podatkami dochodowymi. Na całe szczęście w roku 2014 przepisy te nie są jeszcze prawem obowiązującym, w związku z czym przeprowadzenie rozliczeń pomiędzy spółkami a ich wspólnikami przy zastosowaniu tej instytucji jest jak najbardziej możliwe.

Autor:Małgorzata Gach | Kategoria:Pozostałe tematy, | Data: . Tagi: , , , , , ,

O pojęciu i zastosowaniu podatkowym tzw. dywidendy rzeczowej pisaliśmy już w jednej z naszych wcześniejszych publikacji. W ramach jednego z wpisów na blogu zwracaliśmy uwagę również na planowane zmiany do ustaw podatkowych, które jak się wydaje przesądzą o opodatkowaniu od 1 stycznia 2015 r. świadczeń w naturze a zatem także dywidendy rzeczowej, podatkami dochodowymi. Na całe szczęście w roku 2014 przepisy te nie są jeszcze prawem obowiązującym, w związku z czym przeprowadzenie rozliczeń pomiędzy spółkami a ich wspólnikami przy zastosowaniu tej instytucji jest jak najbardziej możliwe.

Dla przypomnienia i w uproszczeniu działania takie obejmują sytuacje, w których spółka reguluje swoje zobowiązanie wobec wspólnika nie poprzez zapłatę określonej kwoty pieniężnej ale poprzez przeniesienie na niego za jego zgodą określonego składnika majątkowego. Po przeprowadzeniu tej operacji zobowiązanie wspólnika wobec spółki wygasa i temat wzajemnych rozliczeń pomiędzy stronami zostaje zamknięty.

Takie rozwiązanie może być o tyle ekonomicznie uzasadnione, że spółka nie musi zaciągać kredytu, czy pożyczki na spłatę wierzyciela, względnie zmniejszać ilości wolnych środków, a może wspólnika „spłacić” wydając jakiś element swojego majątku. Dla fiskusa także co do zasady nie ma tutaj straty, ponieważ niezależnie od formuły rozliczenia ze spółką (czy w pieniądzu czy w naturze), spółka rozliczając np. dywidendę na rzecz osoby fizycznej i tak będzie zobligowana ustawowo jako płatnik podatku, obliczyć od wartości rozliczanej 19% podatek, pobrać go oraz wpłacić na rachunek właściwego organu podatkowego. Powinno być zatem tak, że i wilk syty, i owce całe. Ale niestety nie jest to takie proste.

Dla wyłączenia wszelkich wątpliwości zaznaczyć bowiem należy, że organy podatkowe nadal utożsamiają taką operacją za równorzędną ze sprzedażą i każą ją opodatkowywać niejako podwójnie. Analizując podany wyżej przykład z dywidendą na rzecz osoby fizycznej, rozliczaną np. poprzez przeniesienie własności nieruchomości, urzędnicy skarbowi wychodzą z założenia, że:

  1. spółka jako płatnik winna pobrać zryczałtowany podatek od dywidendy przypadającej na rzecz osoby fizycznej stosując stawkę 19% (mówimy tutaj o spółkach będących podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych),
  2. spółka winna zapłacić podatek liczony wg takich zasad jakby pomiędzy spółką a wspólnikiem dochodziło do realizacji umowy sprzedaży (czyli co do zasady opodatkowaniu winna podlegać kwota odpowiadająca wartości uregulowanego zobowiązania pomniejszonego o koszt uzyskania przychodu tj. w przypadku nieruchomości zwykle o niską wartość początkową pomniejszoną o podatkowe odpisy amortyzacyjne).

Na całe szczęście inny pogląd w tym zakresie prezentują sądy administracyjne, które wskazują, że w przypadku tego typu rozliczeń brak jest elementu ekwiwalentności i że dokonując takiej operacji po stronie spółki nie powstaje przychód, a wprost przeciwnie – spółka wyzbywa się określonego składnika majątkowego.

Ostatnio w tym temacie ukazało się orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 30 grudnia 2013 r., sygn. akt I SA/Ke 658/13. W sprawie tej WSA rozważał kwestię, czy wypłata częściowa zysku w spółce jawnej na rzecz jej wspólników, poprzez przeniesienie własności nieruchomości spowoduje powstanie po stronie tej spółki przychodu do opodatkowania. Sąd uwzględnił stanowisko podatników i w uzasadnieniu przedmiotowego wyroku wskazał, m.in.

(…) że aby przeniesienie własności nieruchomości spowodowało powstanie obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych musi mieć charakter odpłatny. Odnosząc powyższe do zdarzenia opisanego we wniosku o interpretację należy wskazać, że przeniesienie prawa własności nieruchomości w drodze wypłaty z zysku nie jest zbyciem, które powoduje powstanie przychodu, nie stanowi bowiem czynności odpłatnej. W wyniku takiej formy wypłaty z zysku wartość rynkowa pozostałych w spółce aktywów nie wzrośnie. Zmienią się jedynie ich rodzaj i struktura. Własność nieruchomości, będących środkami trwałymi, ujmowana będzie w bilansie rachunkowym spółki po stronie aktywów. Zobowiązanie do wypłaty z zysku do podziału ujęte jest natomiast po stronie pasywów. Mająca formę rzeczową wypłata z zysku spowoduje przesunięcie danej pozycji w bilansie spółki z aktywów na pasywa. Wypłata z zysku nie spowoduje, zatem zachwiania równowagi bilansu Spółki. W wyniku tego rodzaju wypłaty bilans aktywów i pasywów nie ulegnie zmianie, gdyż obniżenie aktywów będzie powiązane z jednoczesnym obniżeniem pasywów. Spółka, wydając rzecz jako zysk ureguluje tylko ciążące na niej zobowiązanie z art. 52 Kodeksu spółek handlowych (wypłata zysku). Nie powstanie z tego tytułu żadne przysporzenie majątkowe w spółce. W takiej sytuacji mamy do czynienia z jednostronną czynnością prawną polegającą na przeniesieniu rzeczy (praw) na wspólnika uprawnionego do udziału w zysku. Wypłata z zysku na rzecz wspólnika Spółki nie jest też czynnością wzajemną, gdyż świadczeniu Spółki nie odpowiada jakiekolwiek świadczenie wspólnika. Czynność ta nie prowadzi również do zwolnienia spółki z długu, bowiem Spółka przekazuje wspólnikom część posiadanego majątku w formie pieniężnej bądź rzeczowej z tego powodu, że spełnione zostaną przewidziane umową Spółki i przepisami prawa wymogi dotyczące podziału zysku (…).

Uwzględniając w tym przypadku i słusznie, że chodzi w tym przypadku o wspólnika spółki jawnej, który podlega opodatkowaniu na bieżąco – WSA w Kielcach wskazał, przy tym, że:

Nie można również pominąć wspomnianej już kwestii opodatkowania przychodów spółki jako przychodów jej wspólników (pkt 3.3.). W momencie kiedy wypracowywali oni zysk spółki, uiszczali również podatek dochodowy z tego tytułu, ponieważ w sensie prawnym był to przychód powstały po ich stronie. Jak wynika z treści wniosku, zakup nieruchomości został sfinansowany ze środków spółki jawnej. Zatem pozyskanie środków na zakup nieruchomości zostało już opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód wspólników spółki jawnej. Uznanie, że przeniesienie własności nieruchomości tytułem podziału zysku spółki stanowi przychód wspólników oznaczałoby de facto ponowne opodatkowanie zysku spółki (wspólników), co byłoby nieuzasadnione.

Oby więcej takich orzeczeń.

Polecane wpisy
ZACZEKAJ! NIE PRZEGAP!Czy wiesz, jaka spółka jest dla Ciebie najlepsza?

Jeśli nie, to zerknij na nowy cykl #Poznaj się na spółkach, który stworzyłam na moim siostrzanym blogu "Prawo dla księgowych".

Już teraz dostępna jest do pobrania darmowa "PORÓWNYWARKA SPÓŁEK", gdzie zestawiłam ze sobą wszystkie osiem spółek, w ramach których działać można obecnie na terenie RP.